Kereste ağacın ticarete yönelik işlenmiş halidir. Kerestenin doğal kaynağı ormanlardır. İnsanlar tarih boyunca ormanlardan büyük faydalar sağlamıştır. İnsan oğlunun ilerlemesinde önemli rolü olan tekerlek de ilk defa enlemesine kesilmiş ağaç kütüklerinden yapılmıştır. Sertliğine göre ikiye ayrılır.
1-SERT KERESTE: Bu çeşit kereste genel olarak, ılıman iklimli yerlerin, geniş yapraklı ve yapraklarını sonbaharda döken ağaçlarından elde edilir. En önemlileri ceviz, huş ağacı, karaağaç, meşe, akçaağaç, ıhlamur ve dişbudaktır. Sert kerestenin tropikal bölgelerde yetişen ve yaprak dökmeyen ağaçlardan elde edilen çeşitleri de vardır. Tropikal bölgelerde yetişen ağaçlardan sert kereste ede edilenlerin en önemlileri ise maun, abanoz, tek ve gül ağaçlarıdır. Bu ağaçlardan, özellikle müzik aletlerinin yapımı ve iç dekorasyon gibi ince işlerde kullanılan değerli keresteler elde edilir. Bu çeşit sert keresteler, iyi cilâ tutmaları, kolayca işlenebilmeleri, kesitlerindeki damarların güzel ve zarif şekilleri bakımından değerlidir.
2-YUMUŞAK KERESTE: Kerestenin bu çeşidi en çok, çam, ladin, köknar, sedir ve bazı serviler gibi kozalaklı ağaçlardan elde edilir. Bunların çoğu yaz kış yapraklarını dökmez. Gövdeleri kıvrımlı değildir, yukarı doğru dümdüz uzanır. Yumuşak kereste, sert keresteye göre çok daha hafif, sağlam, fakat kıymıklı olur. Buna karşılık eğilip bükülmesi azdır. Bu çeşit kereste en çok yapı malzemesi olarak ve kapı, kutu gibi şeylerin yapımında kullanılır.
Gelelim kereste nasıl yapılır sorusunun cevabına;
Kerestenin hazırlanmasındaki usuller, elde edildiği yerin şartlarına göre değişir. Ağaçlar ya baltalar, ya da özel makinalarla kesilir. Civarda bir akarsu varsa, tomruklar bu sudan faydalanılarak, istenilen yere ulaştırılır.
Kerestenin hazırlanışında yapılan ilk iş, kesilecek olan ağaçların çentiklenerek işaret edilmesidir. Otuz, kırk santim derinliğinde olan bu çentik, ağacın yıkılacağı tarafta açılır ve ağacın devrileceği yönü belli eder. Baltacılar büyük bir ustalıkla işlerini görürler ve koca ağaçları kısa zamanda keserek devirirler. Bazen ağaçlar uzun ve çift dişli testerelerle kesilir. Ağaç yıkılınca, dallar iyice temizlenip ayıklanır, sonra gövde ölçülüp kütüklere ayrılır. Bu kütükler temizlenerek açılmış olan yollara indirilir. Eğer orman soğuk bir bölgedeyse, yollara su dökülerek karlar dondurulur ve bu şekilde kütükler kolayca aşağı kaydırılır. Burada bütün kış kalan kütükler baharda karlar çözüldükten sonra nehirlerde yüzdürülerek istenilen yere ulaştırılır. Kütükleri nehirler üzerinde yüzdürmekle görevli işçiler, ya bu kütükleri nehir kıyısından takip eder, ya da kütüklerin meydana getirdiği sallar üzerinde giderler. Bunlar kütükleri dikkatle takip edip küçük çağlayanlarda, ya da nehrin kıvrım noktalarında takılıp kalmamalarını sağlar. Kütükler nehre indirilince burada büyük sallar halinde bağlanıp römorkörle çekilir. Bazı yerlerde, özellikle büyük akarsuların bulunmadığı yerlerde kütükler dekoville veya ağır kamyonlarla taşınır.
Kereste fabrikaları genel olarak bir göl, ya da akarsu kenarına yapılır. Bu fabrikalarda devamlı olarak işleyen bir kablo, kütükleri sudan alıp sıcak su fıskiyeleri altından geçirerek fabrikaya taşır. Burada kablodan çıkarılan kütükler bir vagona alınır ve bununla büyük testerelerin bulunduğu yere taşınır. Eskiden kütükler, biri kesilecek kütüğün üstüne, diğeri altına yerleştirilmiş olan büyük, daire şeklindeki testerelerle kesilirdi, bugünün büyük fabrikalarında yuvarlak testereler yalnız tahtaları düzeltmek gibi küçük işlerde kullanılmakta, kütükler ise büyük bir hızla işleyen şerit testerelerle kesilmektedir.
Kereste fabrikalarından çıkan keresteler genel olarak pürüzlüdür. Bazı büyük fabrikalarda plânya tezgâhları da bulunduğundan burada keresteler rendelenerek istenilen şekle sokulur. Testereden çıkan keresteler taze ve yaş olduklarından satışa çıkarılmadan önce kurutulurlar. Kurutma işi keresteyi havalandırarak, ya da özel fırınlara koyarak yapılır.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder